عيد بر عاشقــان مبارک بــاد

       عاشقان عيــدتان مبارک بـاد

       برتو ای مــاه آسـمان و زميـن 

       تا به هفت آسمان مبارک بـاد

       عيــد آمد به کف نشان وصـال

       عاشقان اين نشان مبارک باد

       روزه مگشـای جز به قند لـبش

       قنــــــد او در دهـان مبارک بـاد

 عاشقان، عيدتان مبارك.

واژه‌ی «عید» از ریشه عود گرفته شده است ‏و به معنای بازگشت باشد، و كلمه‌ی «فطر» را از فطرت‏ برگرفته‌اند كه به معنای سرشت است. بنابراین «عید» «فطر»، بازگشت به خويشتن خويش است.
طايفه‌ی ديگر نيز كه از جهاد اكبر و جنگ با نفس در جبهه‌ی علوی رمضان‌المبارك، با پيروزی و سربلندی برگشته‌اند‌ و هر آنچه را كه غير از خدا بر سر راهشان بوده و ديده‌اند، نابود ساخته و پايمال كرده‌اند و خود را برای رفتن به كربلا و جهاد اصغر و جنگ با طاغوت، در محرم‌الحرام حسينی، مهياء می‌سازند، چرا شادمانی نكنند؟.
( حر عاملى، وسايل الشيعه، (آل البيت)، ج10، ص519).

اعمال شب و روز عيد فطر

شب اول ماه(شب عيد فطر):از شب هاي بسيار مبارك است و در فضيلت و اهميت آن،همين بس كه در بعضي از روايات آمده است ،اهميت آن كمتر از شب قدر نيست و در روايات توصيه به عبادت و احياي اين شب شده است.
براي اين شب چند عمل ذكر شده است:
اول :غسل است به هنگامي كه افتاب غروب كند.
دوم :اين شب را به نماز و دعا و استغفار زنده نگه دارد و در مسجد بيتوته كند،يعني شب را در ان جا سپري نمايد و به عبادت مشغول باشد،همانگونه كه امام علي بن الحسين(ع)چنين ميكرد.
سوم:امام صادق (ع) فرمود:پس از نماز مغرب و عشاءو نماز صبح و نماز عيد،اين ذكرها را بگويد :
الله اكبر ،الله اكبر ،لا اله الا الله،والله اكبر ،و لله الحمد والله اكبر علي ما هدانا،و له الشكر علي ما اولانا .
چهارم :طبق روايتي از امام صادق (ع)پس از خواندن نماز مغرب و نافله آن،دستها را به سوي آسمان بلند كند و بگويد:
يا ذالمن والطول ،ياذالجود،يا مصطفي محمد و ناصره،صلعلي محمد و ال محمد،واغفر لي كل ذنب احصيته،و هو عندك في كتاب مبين.
انگاه به سجده رود و صدمرتبه بگويد:اتوب الي الله سپس هر حاجتي كه بخواهد از خداوند طلب كند انشاالله براورده خواهد شد .
پنجم: زيارت امام حسين(ع)در اين شب فضيلت بسيار دارد (زيارت مخصوص انحضرت در شب عيد فطر )
ششم :دو ركعت نماز معروف شب عيد را بخواند؛در ركعت اول بعد از سوره حمد،هزار مرتبه سوره قل هو الله احدودر ركعت دوم پس از حمد يك مرتبه سوره قل هو الله را بخواند پس از سلام ير به سجده بگذاردو صد مرتبه بگويداتوب الي الله آنگاه بگويد:
يا ذالمن والجود،يا ذالمن والطول يا مصطفي محمدصلي الله عليه و اله،صل علي محمد و اله،وافعل بي كذا و كذا
بجاي افعل بي كذا و كذا حاجات خود را ذكر كند.
هفتم :چهارده ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت به يك سلام)ودر هر ركعتي سوره حمد و ايةالكرسي وسه مرتبه سوره قل هو الله را بخواند در روايت است هر كس چنين كند،خداوند در برابر هر ركعتي ثوابهاي بسيار زيادي به اومي دهد.
هشتم:مرحوم شيخ طوسي در مصباح المتهجد فرموده است :در پايان شب نيز غسل كن و تا طلوع صبح در مصلايت (محل خواندن نماز )بنشين (و ذكر خدا بگو).
فضيلت و اعمال روز عيد فطر :
روز عيد فطر روز بسيار مهمي براي مسلمانان است؛زيرا پس از يك ماه روزهو تهجد و عبادت براي گرفتن پاداش الهي آماده مي شوند؛لذا اين روز،از سويي سبب شادي و سرور است،چرا كه هر مسلماني از انجام وظيفه الهي خوشحال و مسرور است؛ولي از سويي چون روز دريافت جوايز الهي است،انسان در حالت خوف و دلهره بسر ميبرد از اين كه نميداند اعمال يك ماهه او تا چه اندازه مورد قبول قرار گرفته است.
امام باقر از رسول خدا نقل كرده است كه آن حضرت فرمود:هنگامي كه روز اول شوال فرا ميرسدمنادي ندا ميدهد:اي مومنان براي دريافت جوايز و پاداش هاي خود بشتابيد!انگاه امام فرمود جايزه هاي خداوند مانند جايزه هاي پادشاهان نيست(يعني جايزه او بسيار بزرگ و معنوي و قبولي طاعات و رضوان الهي است )
در پايان نيز تاكيد فرمود:روز اول شوال روز دريافت جايزه هاست!
اعمال روز اول شوال :
اول :تكبيراتي است كه در اعمال شب عيد فطر ذكر شد،و بعد از نماز صبح و نماز عيد فطر آن را بخواند.
دوم:پيش از نماز عيد،زكات فطره را جداسازد؛اگر دسترسي به مستحق دارد بپردازد والا كنار بگذارد،براي هر نفر يك صاع(حدود سه كيلو)از گندم يا مواد غذايي ديگر كه در آن شهر غذاي غالب مردم محسوب ميشود .
زكات فطره واجب موكد است و شرط قبولي روزه ماه رمضان است ،و خداوند نيز در قرآن آن را مقدم بر نماز عيدشمرده است و مي فرمايد :به يقين آن كسي كه زكات دهدو ياد پروردگارش راكند سپس نماز بخواند،رستگار است .
سوم: غسل كردن است و وقت آن به فرموده شيخ طوسي بعد از طلوع فجر است تا زمان بجا اوردن نماز عيد
قبل از غسل اين دعا را بخواند :
اللهم ايمانا بك ،و تصديقا بكتابك ،واتباع سنة نبيك محمد صلي الله عليه و اله .
آنگاه بسم الله بگويد و غسل كند پس از پايان غسل بگويد :
اللهم اجعله كفارة لذنوبي ،و طهر ديني ،اللهم اذهب عني الدنس .
چهارم : در اين روز نيكوترين لباسها را بپوشدو خود را معطر سازد و با وقار و سكينه به سمت مصلاي عيد حركت كند
پنجم:پيش از نماز عيد ،در ابتداي روز افطار كنندو بهتر آن است كه افطارش با خرما باشد .شيخ مفيد فرموده است:مستحب است مقدار كمي از تربت سيد الشهد،امام حسين (ع)را تناول نمايد كه شفاي هر دردي است .
ششم:خواندن نماز عيد در زمان ما مستحب است و آن دو ركعت است ؛در ركعت اول سوره حمد و اعلي (يا هر سوره اب كه مايل باشد)بخواندو بعد از آن پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير اين قنوت را بخواند
اللّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرياءِ وَالْعَظَمةِ وَ أهْلَ الجُودِ وَالجَبَرُوتِ وَ أهْلَ العَفْو وَالرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَقّوىٰ وَالمَغْفِرَة، أسْئَلُكَ بَحَقِّ هدا الْيوَمِ الّذي جَعَلْتَهُ لِلمُسْلِمينَ عيداً وَ لِمُحَمّدٍ صَلّىٰاللهُ عَليْه وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاَ وَ مَزيداً، أن تُصَلّي عَلىٰ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُدْخِلني في كُلِّ خَيْرٍ أدْخَلْتَ فيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ أنْ تُخْرِجَني مِنْ كُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آل مُحَمَّدٍ، صَلَوٰاتُكَ عَلَيُهِ وَ عَلَيْهِمْ، اللّهُمَّ إني أسْئَلَكَ خَيرَ مٰا سَئَلَكَ مِنْهُ عِبادُكَ الصّالِحُونَ وَاعُوذُ بِكَ مِمّا اسْتَعاذَ عِبادُكَ الْمُخْلِصوُنَ.
پس تكبير ششم را بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع و سجده،برخيزدو ركعت دوئم را شروع كند.در ركعت دوم،بعد از سوره حمد سوره والشمس يا سوره ديگري را بخواند؛انگاه چهار تكبير بگويدو بعد از هر تكبير همان قنوت را بخواند ،سپس تكبير پنجم را بگويدو به ركوع و سجود برودو نماز را تمام كند بعد از نماز تسبيحات حضرت زهرا را بگويدو انگاه دعاهايي كه نقل شده است را بخواند كه يكي از انها دعاي چهل و ششم صحيفه سجاديه است.مستحب است نماز عيد فطر زير اسمان باشدو بعد از ناز براي برادران ديني جهت قبولي اعمال دعا كند.
هفتم:دعاي ندبه را بخواند.